Hexane: ตัวทำละลายอเนกประสงค์สำหรับการสกัดและการสังเคราะห์!

Hexane เป็นสารประกอบอินทรีย์ที่ไม่มีสีซึ่งเป็นกลุ่มของไฮโดรคาร์บอนไม่อิ่มตัวที่รู้จักกันในชื่อ alkane ซึ่งมีสูตรเคมี C₆H₁₄ มีโครงสร้างโมเลกุลที่เรียบง่ายและมีความสามารถในการละลายไขมันและสาร hữu機อื่น ๆ ได้ดี ทำให้ hexane เป็นตัวเลือกยอดนิยมสำหรับการใช้งานในอุตสาหกรรมต่างๆ
คุณสมบัติของ Hexane
Hexane เป็นของเหลวที่มีความหนาแน่นต่ำ (0.659 g/mL) และจุดเดือดค่อนข้างต่ำ (ประมาณ 69°C) ซึ่งทำให้เหมาะสำหรับการกลั่นและแยกตัวได้ง่าย นอกจากนี้ hexane ยังไม่มีสีและไม่มีกลิ่น ทำให้สามารถใช้ในกระบวนการที่ต้องรักษาความบริสุทธิ์ของผลิตภัณฑ์
คุณสมบัติทางเคมีที่สำคัญของ Hexane อธิบายไว้ด้านล่าง:
คุณสมบัติ | ค่า |
---|---|
สูตรเคมี | C₆H₁₄ |
มวลโมเลกุล | 86.18 g/mol |
จุดเดือด | 68.74 °C |
จุดหลอมเหลว | -95.3 °C |
ความหนาแน่น | 0.659 g/mL |
Hexane สามารถละลายได้ดีในตัวทำละลายอินทรีย์อื่น ๆ เช่น ethanol, acetone และ chloroform แต่ไม่สามารถละลายน้ำได้
การใช้งาน Hexane
Hexane มีบทบาทสำคัญในอุตสาหกรรมที่หลากหลาย ตัวอย่างเช่น:
- การสกัดน้ำมัน: Hexane เป็นตัวทำละลายที่นิยมใช้ในการสกัดน้ำมันจากเมล็ดพืช เช่น ถั่วเหลือง, อ้อย และดอกทานตะวัน
- การผลิตยางสังเคราะห์: Hexane ถูกใช้เป็นตัวทำละลายในการผลิตยางสังเคราะห์ ทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการละลายและผสมส่วนประกอบของยาง
- การทำความสะอาดอุปกรณ์: ความสามารถในการละลายไขมันของ hexane ทำให้เหมาะสำหรับการทำความสะอาดอุปกรณ์ในโรงงานอุตสาหกรรม เช่น เครื่องจักร, ท่อ และถังเก็บ
นอกจากนี้ Hexane ยังมีการใช้งานในด้านอื่นๆ เช่น:
- การวิเคราะห์ทางเคมี: Hexane ใช้เป็นตัวทำละลายในการแยกและวิเคราะห์สารประกอบอินทรีย์
- การผลิตสีและหมึก: Hexane เป็นส่วนประกอบของหมึกและสีบางชนิด
การผลิต Hexane
Hexane เกือบทั้งหมดที่ใช้ในอุตสาหกรรมถูกได้มาจากการกลั่นน้ำมันดิบ กระบวนการนี้เกี่ยวข้องกับการให้ความร้อนแก่ น้ำมันดิบเพื่อแยกส่วนประกอบตามจุดเดือด สาร hydrocarbons ที่มีจุดเดือดใกล้เคียง hexane จะถูกแยกและกลั่นเป็น hexane
Hexane สามารถผลิตได้ผ่านกระบวนการทางเคมีที่เรียกว่า catalytic reforming, ซึ่งเกี่ยวข้องกับการใช้ตัวเร่งปฏิกิริยาเพื่อแปลงโมเลกุลของ naphtha (a hydrocarbon mixture derived from petroleum)
ความปลอดภัยในการใช้งาน Hexane
แม้ว่า hexane จะเป็นสารที่มีประโยชน์ แต่ก็มีความเสี่ยงต่อสุขภาพที่ต้องคำนึงถึง การสัมผัสกับ hexane ในระดับสูงหรือระยะเวลานาน อาจส่งผลเสียต่อระบบประสาท
-
ความมึนเมา: การสูดดม Hexane ในปริมาณมากสามารถทำให้เกิดอาการมึนเมาและช้าในเรื่องการตอบสนอง
-
อาการของระบบประสาท:
Hexane สามารถส่งผลต่อเส้นประสาท周围 นำไปสู่ภาวะ “hexane neuropathy” ซึ่งเป็นโรคที่รบกวนความรู้สึก
- พิษต่อตับ: การสัมผัส hexane ในระดับสูงสามารถทำให้เกิดการเสียหายต่อตับได้
ข้อควรระวังในการใช้งาน Hexane:
-
ใช้ Hexane ในพื้นที่ที่มีการระบายอากาศที่ดี
-
สวมใส่ อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล เช่น หน้ากาก, ถุงมือ และแว่นตานิรภัย
-
เก็บ Hexane ไว้ในภาชนะที่ปิดสนิท
-
หลีกเลี่ยงการสัมผัส Hexane โดยตรง
สรุป
Hexane เป็นสารเคมีที่มีความสำคัญสูงและมีประโยชน์อย่างมากในอุตสาหกรรมต่างๆ ด้วยคุณสมบัติในการละลายไขมันที่ดี และจุดเดือดต่ำ ทำให้ hexane เป็นตัวเลือกที่ยอดเยี่ยมสำหรับการสกัด การสังเคราะห์และการทำความสะอาด
อย่างไรก็ตาม จำเป็นต้องระมัดระวังในการใช้งาน Hexane เนื่องจากมีผลกระทบต่อสุขภาพ ดังนั้นจึงควรปฏิบัติตามมาตรฐานความปลอดภัยและข้อควรระวัง