คาลเซียมไฮดรอกไซด์: ตัวช่วยชั้นเลิศในการผลิตกระดาษและปูนซีเมนต์!

คาลเซียมไฮดรอกไซด์ (Calcium Hydroxide) หรือที่รู้จักกันในชื่อ “slaked lime” เป็นสารประกอบอนินทรีย์ที่มีสูตรเคมี Ca(OH)₂ เป็นฐานอ่อนที่ละลายได้น้อยในน้ำ มีลักษณะเป็นผงสีขาว และถูกนำมาใช้ประโยชน์อย่างกว้างขวางในอุตสาหกรรมต่างๆ เนื่องจากคุณสมบัติทางเคมีและกายภาพที่โดดเด่น
คุณสมบัติของคาลเซียมไฮดรอกไซด์
คาลเซียมไฮดรอกไซด์เป็นสารที่มีความเป็นเบส (basic) และสามารถทำปฏิกิริยาอย่างรุนแรงกับกรดเพื่อให้เกิดเกลือและน้ำ เมื่อละลายในน้ำจะปล่อยไอน้ำของแอมโมเนีย ซึ่งมีกลิ่นฉุน characteristic
คุณสมบัติทางกายภาพ:
- รูปลักษณ์: ผงสีขาว
- ความหนาแน่น: ประมาณ 2.24 กรัม/ลูกบาศก์เซนติเมตร
- จุดหลอมเหลว: 580 °C (1,076 °F)
คุณสมบัติทางเคมี:
- pH: 12-13 (สารละลายเข้มข้น)
การผลิตคาลเซียมไฮดรอกไซด์
คาลเซียมไฮดรอกไซด์ถูกผลิตโดยการดับมะนาว (lime burning) ซึ่งเป็นกระบวนการเผาหินปูน (calcium carbonate - CaCO₃) ที่อุณหภูมิสูง
สมการปฏิกิริยา: CaCO₃ (s) → CaO (s) + CO₂ (g) CaO (s) + H₂O (l) → Ca(OH)₂ (aq)
การใช้งานของคาลเซียมไฮดรอกไซด์
คาลเซียมไฮดรอกไซด์เป็นสารเคมีที่มีประโยชน์และหลากหลายการใช้งานในอุตสาหกรรมต่างๆ
-
อุตสาหกรรมกระดาษ: ใช้เป็นสารช่วยในการย่อยสลายลิกนิน (lignin) ในเยื่อกระดาษ ทำให้กระดาษมีความแข็งแรงทนทาน และสีขาว
-
อุตสาหกรรมปูนซีเมนต์: เป็นส่วนประกอบสำคัญของปูนซีเมนต์ Portland ซึ่งเป็นวัสดุหลักในการก่อสร้างอาคาร โรงงาน และโครงสร้างต่างๆ
-
การบำบัดน้ำเสีย: ใช้เป็นสารเคมีในการปรับ pH ของน้ำเสีย
-
การผลิตปุ๋ย: ใช้เป็นส่วนประกอบของปุ๋ยบางชนิดเพื่อปรับสภาพดินให้เหมาะสมสำหรับการเพาะปลูก
-
อุตสาหกรรมยา: ใช้เป็นส่วนประกอบของยาบางชนิด เช่น ยาเคลือบฟัน
-
อุตสาหกรรมอาหาร: ใช้เป็นสารช่วยในการผลิตอาหารบางชนิด เช่น สารเพิ่มความแข็งแรงให้กับผลไม้
ข้อควรระวังในการใช้งานคาลเซียมไฮดรอกไซด์
คาลเซียมไฮดรอกไซด์เป็นสารกัดกร่อน (corrosive) จึงต้องระมัดระวังในการจัดการและใช้
- ใส่หน้ากากป้องกัน: เพื่อป้องกันการสูดดมผงของคาลเซียมไฮดรอกไซด์ ซึ่งอาจทำให้เกิดการระคายเคือง
- สวมถุงมือและแว่นตานิรภัย: เพื่อป้องกันการสัมผัสโดยตรงกับคาลเซียมไฮดรอกไซด์
ข้อควรระมัดระวังอื่นๆ
- เก็บคาลเซียมไฮดรอกไซด์ในภาชนะที่ปิดสนิท
- เก็บคาลเซียมไฮดรอกไซด์ให้ห่างจากเด็กและสัตว์เลี้ยง
- ในกรณีที่คาลเซียมไฮดรอกไซด์สัมผัสกับผิวหนัง ให้ล้างด้วยน้ำสะอาดเป็นจำนวนมาก
บทสรุป
คาลเซียมไฮดรอกไซด์ เป็นสารเคมีที่มีความสำคัญอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมต่างๆ คุณสมบัติทางเคมีและกายภาพที่โดดเด่น ทำให้คาลเซียมไฮดรอกไซด์ถูกนำมาใช้ประโยชน์อย่างกว้างขวาง เช่น ในการผลิตกระดาษ ปูนซีเมนต์ การบำบัดน้ำเสีย และในอุตสาหกรรมอื่นๆ อีกมากมาย
อย่างไรก็ตาม ต้องระมัดระวังในการจัดการและใช้คาลเซียมไฮดรอกไซด์ เนื่องจากเป็นสารกัดกร่อน